Elias Maliq Lazarati
Në Kujtim të Elias Maliq Lazaratit: Një Jetë në Shërbim të Kombit dhe Diasporës
Më 26 maj 2025, komuniteti shqiptaro-amerikan do të mblidhet në Teqenë Bektashiane Shqiptare në Taylor, Michigan, për të nderuar kujtimin e një prej figurave më të spikatura të historisë sonë: Elias Maliq Lazarati (1897 – 1928). Me një ceremoni përkujtimore të organizuar nga familja, komuniteti dhe Ushtria Amerikane, do të vlerësohet trashëgimia e tij e jashtëzakonshme si patriot, veteran dhe përkrahës i emigrantëve shqiptarë.
Një Rini me Vizion
Elias lindi më 12 dhjetor 1897 në fshatin Lazërat të Gjirokastrës, në një familje me vlera të forta kombëtare dhe atdhetare. Në moshën 17-vjeçare, së bashku me 30 bashkëfshatarë, ai emigroi drejt Shteteve të Bashkuara në vitin 1914, duke nisur një rrugëtim që do të shënonte jetën e tij dhe të shumë brezave pas tij.
Trim në Fushëbetejë
Gjatë Luftës së Parë Botërore, Elias iu përgjigj thirrjes së detyrës dhe u regjistrua si oficer në Kompaninë A të Regjimentit të 9-të të Këmbësorisë, pjesë e Divizionit të 2-të të Ushtrisë Amerikane. Ai mori pjesë në disa prej betejave më të rëndësishme të luftës, përfshirë Verdun, Marne, Aisne Defensive, Chateau Thierry dhe Meuse-Argonne.
Më 4 korrik 1918, gjatë betejës së Chateau Thierry, Elias u plagos rëndë nga copat e granatës dhe u ekspozua ndaj gazit mustardë. Edhe pse mbijetoi, pasojat e rënda shëndetësore do të shënonin fundin e parakohshëm të jetës së tij në moshën vetëm 31-vjeçare.
Pas Luftës: Shërbim dhe Sakrificë
Pas kthimit nga lufta, Elias nuk u tërhoq nga përgjegjësitë ndaj komunitetit të tij. Ai punoi si korrespondent dhe aktivist për çështjen shqiptare, duke ruajtur dhe promovuar vlerat kombëtare. Gjithashtu, punoi si nëpunës emigracioni dhe përkthyes në Nju Jork, ku ndihmoi me mijëra emigrantë shqiptarë të përballonin sfidat e një jete të re në tokë të huaj.
Si drejtues i Degës së 29-të të Shoqërisë “Vatra”, Elias refuzoi një ofertë për t’u bërë Prefekt i Gjirokastrës, duke zgjedhur në vend të saj të përkushtohej ndaj filantropisë dhe shërbimit ndaj njerëzve.
Trashëgimi që Jeton
Dashuria dhe përkushtimi i Eliasit ndaj Shqipërisë u trashëguan te vajza e tij, Liri Aliko. Ajo mori nënshtetësinë amerikane më 20 tetor 1993 në Tiranë dhe në vitin 1997 solli familjen e saj në SHBA. Deri më 2025, mbi gjashtëdhjetë anëtarë të familjes së Eliasit kanë emigruar në Amerikë falë përpjekjeve të saj.
Në vitin 2002, familja përmbushi amanetin e fundit të Eliasit: gjetjen e varrit të tij të humbur dhe rivarrimin në Varrezat e Lazaratit, atje ku ai e kishte lënë zemrën.
Një Shembull për Brezat që Vijnë
Ceremonia përkujtimore në Michigan nuk është vetëm një homazh për një njeri të jashtëzakonshëm, por edhe një kujtesë për brezat e rinj se identiteti, përkushtimi dhe shërbimi ndaj komunitetit nuk harrohen kurrë.
“Qoftë historia e tij e gjallë në zemrat tona dhe u shërbeftë si frymëzim brezave që vijnë.”
📍 Ceremonia përkujtimore për Elias Maliq Lazaratin
🗓 26 maj 2025, ora 10:00
📌 Teqeja Bektashiane Shqiptare, 21749 Northline Rd, Taylor, MI 48180
Ky blog i dedikohet një figure që e jetoi jetën për të tjerët. Elias nuk ishte thjesht një individ i shquar i së kaluarës — ai është një frymëzim i përjetshëm për të ardhmen.